Διδάγματα από το 1929

ΓΙΩΡΓΟΣ ΡΩΜΑΙΟΣ

gromaios@otenet.gr

Το 1929 η Ελλάδα βρέθηκε στη δίνη της μεγάλης οικονομικής κρίσης. Η κυβέρνηση Βενιζέλου αναγκάστηκε να λάβει σκληρά μέτρα για να προστατεύσει τη δραχμή και δεν απέφυγε την κήρυξη χρεοστασίου στην πληρωμή των τοκοχρεολυσίων των δανείων προς το εξωτερικό. Ολα τα μέτρα είχαν τη στήριξη της αντιπολίτευσης, ακόμη και του Λαϊκού Κόμματος, με το οποίο υπήρχε αγεφύρωτο ρήγμα εξαιτίας της εκτέλεσης των «Εξι» υπευθύνων της Μικρασιατικής Καταστροφής.

Τότε πτώχευσε η μικρή Τράπεζα Κοσμαδοπούλου. Πολλοί γερουσιαστές, κυρίως από τη Θεσσαλία, φέρνουν το θέμα στη Γερουσία και ζητούν να εγγυηθεί το Δημόσιο την απόδοση των καταθέσεων. Εχει ενδιαφέρον η απάντηση του Βενιζέλου: «Είναι άξια πολύ προσοχής αυτή η περίπτωσις και μολονότι δεν ευθύνεται νομικώς το Κράτος δι' αυτό, εγώ αντιλαμβάνομαι την ευθύνη του Κράτους και τας υποχρεώσεις του Κράτους όχι ως ομοίας εντελώς προς τας ευθύνας ενός ιδιώτου. Δεν ευθύνεται το Κράτος όταν οι νόμοι το επιβάλλουν. Ευθύνεται και όταν γενικαί αρχαί ηθικαί τού επιβάλλουν να ευθύνεται».

Η κυβέρνηση, στο πλαίσιο των αποφάσεων της Ευρωπαϊκής Ενωσης, ανακοίνωσε ότι, με νόμο, θα αυξήσει το όριο της εγγύησης των καταθέσεων από 20.000 ευρώ - που ισχύει σήμερα - σε 100.000 ευρώ. Ο Γιώργος Παπανδρέου δήλωσε ότι θα στηρίξει «την όποια νομοθετική πρωτοβουλία χρειαστεί για να μετατραπεί η πολιτική δέσμευση σε θεσμοθετημένο πλαίσιο που εγγυάται τις καταθέσεις». Η συναίνεση της αξιωματικής αντιπολίτευσης επιβάλλει την ταχύτερη νομοθετική ρύθμιση, η οποία θα εμπνεύσει εμπιστοσύνη στους καταθέτες, θα αποτρέψει τον πανικό, θα θωρακίσει το τραπεζικό σύστημα και θα εξασφαλίσει την ομαλή ροή χρήματος για να περιορισθούν οι αρνητικές επιπτώσεις στην αγορά.

Θα ήταν ιδιαίτερα χρήσιμο, για το παρόν και για το μέλλον, αν η κυβέρνηση υιοθετήσει τις απόψεις του προέδρου του ΠαΣοΚ για την αποτελεσματική εποπτεία του χρηματοδοτικού συστήματος, την αναπροσαρμογή του Συμφώνου Σταθερότητας και την υπαγωγή της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας σε πολιτικό πλαίσιο.

Μετά την κρίση του 1929 και ο Ελευθέριος Βενιζέλος έθεσε το θέμα της αδειοδότησης των τραπεζών, αλλά και των επιτοκίων καταθέσεων: «Δυνάμεθα ή δεν δυνάμεθα» είχε δηλώσει στη Βουλή «πρέπει ή δεν πρέπει να είπωμεν ότι απαγορεύεται να ιδρύονται Ταμιευτήρια παρά μόνον όταν αι Τράπεζαι έχουν 50 ή 100 εκατομμύρια; Διατί να επιτρέψωμεν την λειτουργίαν αυτών σε ασθενείς οργανισμούς;». Ενδιαφέρουσα είναι και η άποψη του Βενιζέλου για τα επιτόκια καταθέσεων: «Αι Τράπεζαι, αι οποίαι δεν στέκονται καλά εις τα πόδια των και γυρεύουν να συγκεντρώσουν τας οικονομίας του κόσμου του πτωχού, διά να επιτύχουν τούτο αυξάνουν τον τόκον εις 6%, εις 7%, εις 8%... Εις το Ταμιευτήριον, το οποίον έχει λαϊκόν χαρακτήρα, δεν σου επιτρέπω να δίδης τόκον ανώτερον του 6%. Νομίζω ότι μία τοιαύτη διάταξις θα εξυπηρετήση τα αληθή συμφέροντα του κόσμου, ο οποίος είναι φυσικό να φέρεται προς μεγαλύτερα κέρδη και φερόμενος εις μεγαλύτερα κέρδη φέρεται εις την καταστροφήν».

Μήπως δεν συμβαίνουν αυτά και σήμερα; Ποιες τράπεζες δίνουν τα υψηλότερα επιτόκια καταθέσεων; Πόσοι έχασαν τα χρήματά τους σε «ελκυστικά» χαρτιά, που κάηκαν μέσα σε μία ημέρα από τη χρεοκοπία τραπεζών στην Αμερική; Δεν είναι θέμα οι εγγυήσεις και τα ίδια κεφάλαια για την άδεια ίδρυσης και λειτουργίας μιας τράπεζας; Δεν υπάρχει θέμα ευθύνης εκείνων που διαχειρίζονται τις καταθέσεις των πολιτών έναντι αστρονομικών αμοιβών; Το κράτος - δηλαδή οι πολίτες - θα πληρώσει τα «σπασμένα» και οι τραπεζίτες θα απολαμβάνουν τα αγαθά των οικονομικών εγκλημάτων τους; Θα ξεχασθούν όλα αυτά μετά το ξεπέρασμα της κρίσης;

Το ΒΗΜΑ, 12/10/2008 , Σελ.: A58
Κωδικός άρθρου: B15484A582
ID: 297610