Χρηματιστές στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του ΣικάγουΕΡΑ/ ΤΑΝΝΕΝ ΜΑURΥ
Δεν πρέπει να μας κυβερνά η χρηματοπιστωτική τρέλα
Jacques Delors, Jacques Santer, Ηelmut Schmidt, Μassimo D΄ Αlema, Lionel Jospin, Ρavvo Lipponen, Goran Persson, Ρoul Rasmussen, Μichel Rocard, Daniel Daianu, Ηans Eichel, Ρar Nuder, Ruairi Quinn, Οtto Graf Lambsdorff
Η κρίση αυτή δεν είναι καρπός της τύχης. Δεν ήταν αδύνατο να προβλεφθεί, όπως υποστηρίζουν σήμερα ορισμένοι από τους υπευθύνους του χρηματοπιστωτικού και του πολιτικού κόσμου.
Ορισμένοι οξυδερκείς άνθρωποι είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και αρκετά χρόνια.
Η κρίση ενσαρκώνει στην πραγματικότητα την αποτυχία των αγορών που είναι ελάχιστα ρυθμισμένες ή και κακο-ρυθμισμένες και μας δείχνει για μία ακόμη φορά ότι αυτές δεν είναι σε θέση να αυτορρυθμιστούν.
Μας θυμίζει επίσης τις ανησυχητικές ανισότητες εισοδημάτων που συνεχώς αυξάνονται στις κοινωνίες μας και δημιουργούν μεγάλες αμφιβολίες ως προς την ικανότητά μας να ξεκινήσουμε φερέγγυο διάλογο με τα αναπτυσσόμενα έθνη για τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές γίνονται όλο και πιο αδιαφανείς και ο εντοπισμός όσων τις υφίστανται και όσων αποτιμούν τους κινδύνους τους αποδεικνύεται ότι είναι τιτάνιο έργο.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές γίνονται όλο και πιο αδιαφανείς και ο εντοπισμός όσων τις υφίστανται και όσων αποτιμούν τους κινδύνους τους αποδεικνύεται ότι είναι τιτάνιο έργο.
Ο λεγόμενος «σκιώδης» τραπεζικός τομέας, που είναι ελάχιστα ή καθόλου ρυθμισμένος, αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία είκοσι χρόνια.
Οι μεγάλες τράπεζες έχουν συμμετάσχει σε ένα παιχνίδι «δημιουργίας και κατανομής» εξαιρετικά σύνθετων χρηματοπιστωτικών προϊόντων και έχουν αποδυθεί σε ένα εμπόριο δανείων που βασίζονται στα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου.
Τα δάνεια αυτά, που βασίστηκαν - κακώς- στην ιδέα πως οι τιμές των ακινήτων θα συνέχιζαν να αυξάνονται εσαεί και θα επέτρεπαν έτσι την αποπληρωμή των χορηγήσεων, δεν είναι παρά το σύμπτωμα μιας πολύ πιο πλατιάς κρίσης στον χώρο της χρηματοπιστωτικής διακυβέρνησης και των εμπορικών πρακτικών.
Τα δάνεια αυτά, που βασίστηκαν - κακώς- στην ιδέα πως οι τιμές των ακινήτων θα συνέχιζαν να αυξάνονται εσαεί και θα επέτρεπαν έτσι την αποπληρωμή των χορηγήσεων, δεν είναι παρά το σύμπτωμα μιας πολύ πιο πλατιάς κρίσης στον χώρο της χρηματοπιστωτικής διακυβέρνησης και των εμπορικών πρακτικών.
Οι τρεις μεγαλύτερες εταιρείες αξιολόγησης στον κόσμο βαθμολόγησαν αυτές τις αστείες αξίες ως να μην είχαν περίπου κανέναν κίνδυνο.
Μια επενδυτική τράπεζα κέρδισε δισεκατομμύρια δολάρια στοιχηματίζοντας σε μείωση των τίτλων της subprime αγοράς και την ίδια ώρα τους πουλούσε στους πελάτες της, πράγμα που συμπυκνώνει με υπερ-γλαφυρό τρόπο την απώλεια κάθε ηθικής στον κόσμο των επιχειρήσεων!
Είχαμε ειδοποιηθεί για τους κινδύνους της κατάστασης αυτής.
Είχαμε ειδοποιηθεί για τους κινδύνους της κατάστασης αυτής.
Ο Αλεξάντρ Λαμφαλουσί και η Επιτροπή των Σοφών στην εισήγησή τους για τις ευρωπαϊκές αγορές αξιών (2001) είχαν υπογραμμίσει τη σύνδεση ανάμεσα στη φαινομενικά αυξημένη αποτελεσματικότητα των αγορών αυτών και στο αντίτιμο που πληρώνεται σε όρους χρηματοπιστωτικής αστάθειας.
Ο Πολ Βόλκερ πριν από αρκετά χρόνια είχε εκφράσει την ανησυχία του.
Αλλά και ο Πολ Κρούγκμαν, πριν από μία δεκαετία σχεδόν, είχε επισημάνει τους κινδύνους από χρηματοπιστωτικές οντότητες που δεν ρυθμίζονται παρ΄ όλο που πολλαπλασιάζονται.
Το 2003 ο Γουόρεν Μπάφετ είχε χαρακτηρίσει τα παράγωγα προϊόντα «χρηματοπιστωτικό όπλο μαζικής καταστροφής».
Η χρηματοπιστωτική κρίση αποδεικνύει εξαιρετικά εύγλωττα ότι η χρηματοπιστωτική βιομηχανία είναι ανίκανη να αυτορρυθμιστεί.
Είναι κατηγορηματική η ανάγκη να βελτιωθούν ο έλεγχος και το ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών.
Πρέπει επίσης να ξαναδούμε τα ρυθμιστικά πλαίσια των επενδυτικών εργαλείων.
Η χρήση χρηματοπιστωτικών εργαλείων (όπως τα CDΟ, τα ομόλογα που συνδέονται με διάφορα χρηματοπιστωτικά προϊόντα) πρέπει να ρυθμιστεί.
Ολοι οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα έπρεπε, όπως και οι τράπεζες, να υποχρεώνονται να τηρούν ένα μίνιμουμ αποθεματικών, ενώ το ποσοστό χρέωσης δεν μπορεί να είναι απεριόριστο.
Τέλος οι τύποι προμηθειών θα πρέπει να επανεξεταστούν, ούτως ώστε να αποθαρρύνεται η ανάληψη απερίσκεπτων κινδύνων.
.......συνέχεια εδώ
(Από το ΤΟ ΒΗΜΑ - Ημερομηνία δημοσίευσης 23/5/2008)
Αναρτήσεις
1 σχόλιο:
....συνέχεια
ΠΑΡΕΜΒΑΣΗ
Δεν πρέπει να μας κυβερνά η χρηματοπιστωτική τρέλα
Jacques Delors, Jacques Santer, Ηelmut Schmidt, Μassimo D΄ Αlema, Lionel Jospin, Ρavvo Lipponen, Goran Persson, Ρoul Rasmussen, Μichel Rocard, Daniel Daianu, Ηans Eichel, Ρar Nuder, Ruairi Quinn, Οtto Graf Lambsdorff
Χρηματιστές στο Χρηματιστήριο Εμπορευμάτων του Σικάγου
ΕΡΑ/ ΤΑΝΝΕΝ ΜΑURΥ Η κρίση αυτή δεν είναι καρπός της τύχης. Δεν ήταν αδύνατο να προβλεφθεί, όπως υποστηρίζουν σήμερα ορισμένοι από τους υπευθύνους του χρηματοπιστωτικού και του πολιτικού κόσμου. Ορισμένοι οξυδερκείς άνθρωποι είχαν κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου εδώ και αρκετά χρόνια. Η κρίση ενσαρκώνει στην πραγματικότητα την αποτυχία των αγορών που είναι ελάχιστα ρυθμισμένες ή και κακο-ρυθμισμένες και μας δείχνει για μία ακόμη φορά ότι αυτές δεν είναι σε θέση να αυτορρυθμιστούν. Μας θυμίζει επίσης τις ανησυχητικές ανισότητες εισοδημάτων που συνεχώς αυξάνονται στις κοινωνίες μας και δημιουργούν μεγάλες αμφιβολίες ως προς την ικανότητά μας να ξεκινήσουμε φερέγγυο διάλογο με τα αναπτυσσόμενα έθνη για τις μεγάλες παγκόσμιες προκλήσεις.
Οι χρηματοπιστωτικές αγορές γίνονται όλο και πιο αδιαφανείς και ο εντοπισμός όσων τις υφίστανται και όσων αποτιμούν τους κινδύνους τους αποδεικνύεται ότι είναι τιτάνιο έργο. Ο λεγόμενος «σκιώδης» τραπεζικός τομέας, που είναι ελάχιστα ή καθόλου ρυθμισμένος, αυξάνεται συνεχώς τα τελευταία είκοσι χρόνια. Οι μεγάλες τράπεζες έχουν συμμετάσχει σε ένα παιχνίδι «δημιουργίας και κατανομής» εξαιρετικά σύνθετων χρηματοπιστωτικών προϊόντων και έχουν αποδυθεί σε ένα εμπόριο δανείων που βασίζονται στα στεγαστικά δάνεια υψηλού κινδύνου.
Τα δάνεια αυτά, που βασίστηκαν - κακώς- στην ιδέα πως οι τιμές των ακινήτων θα συνέχιζαν να αυξάνονται εσαεί και θα επέτρεπαν έτσι την αποπληρωμή των χορηγήσεων, δεν είναι παρά το σύμπτωμα μιας πολύ πιο πλατιάς κρίσης στον χώρο της χρηματοπιστωτικής διακυβέρνησης και των εμπορικών πρακτικών. Οι τρεις μεγαλύτερες εταιρείες αξιολόγησης στον κόσμο βαθμολόγησαν αυτές τις αστείες αξίες ως να μην είχαν περίπου κανέναν κίνδυνο. Μια επενδυτική τράπεζα κέρδισε δισεκατομμύρια δολάρια στοιχηματίζοντας σε μείωση των τίτλων της subprime αγοράς και την ίδια ώρα τους πουλούσε στους πελάτες της, πράγμα που συμπυκνώνει με υπερ-γλαφυρό τρόπο την απώλεια κάθε ηθικής στον κόσμο των επιχειρήσεων!
Είχαμε ειδοποιηθεί για τους κινδύνους της κατάστασης αυτής. Ο Αλεξάντρ Λαμφαλουσί και η Επιτροπή των Σοφών στην εισήγησή τους για τις ευρωπαϊκές αγορές αξιών (2001) είχαν υπογραμμίσει τη σύνδεση ανάμεσα στη φαινομενικά αυξημένη αποτελεσματικότητα των αγορών αυτών και στο αντίτιμο που πληρώνεται σε όρους χρηματοπιστωτικής αστάθειας. Ο Πολ Βόλκερ πριν από αρκετά χρόνια είχε εκφράσει την ανησυχία του. Αλλά και ο Πολ Κρούγκμαν, πριν από μία δεκαετία σχεδόν, είχε επισημάνει τους κινδύνους από χρηματοπιστωτικές οντότητες που δεν ρυθμίζονται παρ΄ όλο που πολλαπλασιάζονται. Το 2003 ο Γουόρεν Μπάφετ είχε χαρακτηρίσει τα παράγωγα προϊόντα «χρηματοπιστωτικό όπλο μαζικής καταστροφής». Η χρηματοπιστωτική κρίση αποδεικνύει εξαιρετικά εύγλωττα ότι η χρηματοπιστωτική βιομηχανία είναι ανίκανη να αυτορρυθμιστεί. Είναι κατηγορηματική η ανάγκη να βελτιωθούν ο έλεγχος και το ρυθμιστικό πλαίσιο των τραπεζών. Πρέπει επίσης να ξαναδούμε τα ρυθμιστικά πλαίσια των επενδυτικών εργαλείων. Η χρήση χρηματοπιστωτικών εργαλείων (όπως τα CDΟ, τα ομόλογα που συνδέονται με διάφορα χρηματοπιστωτικά προϊόντα) πρέπει να ρυθμιστεί. Ολοι οι χρηματοπιστωτικοί οργανισμοί θα έπρεπε, όπως και οι τράπεζες, να υποχρεώνονται να τηρούν ένα μίνιμουμ αποθεματικών, ενώ το ποσοστό χρέωσης δεν μπορεί να είναι απεριόριστο. Τέλος οι τύποι προμηθειών θα πρέπει να επανεξεταστούν, ούτως ώστε να αποθαρρύνεται η ανάληψη απερίσκεπτων κινδύνων.
Σε ό,τι αφορά τις επιπτώσεις της κρίσης αυτής στην πραγματική οικονομία, φαίνεται ότι οι οικονομικοί υπεύθυνοι του κόσμου ολόκληρου μασάνε τα λόγια τους. Σχεδόν όλοι οι οργανισμοί πρόβλεψης αναθεωρούν προς τα κάτω τις εκτιμήσεις τους για την ανάπτυξη στις ανεπτυγμένες χώρες τόσο για το 2008 όσο και για το 2009. Αλλά κανείς δεν τολμά να πει καθαρά αν η Ευρώπη απειλείται με οικονομική ύφεση ή όχι. Ωστόσο μερικά από τα συμπτώματα είναι αμείλικτα. Στην περίπτωση της Ευρωπαϊκής Ενωσης μια ύφεση εφέτος ή του χρόνου θα είχε δραματικές επιπτώσεις.
Η διογκούμενη ανισότητα των εισοδημάτων εδραιώθηκε παράλληλα με τη μεγέθυνση του χρηματοπιστωτικού τομέα. Είναι αλήθεια ότι η τεχνολογική πρόοδος έχει συμβάλει πολύ σε όλο και πιο σημαντικές διαφοροποιήσεις των εισοδημάτων, ευνοώντας την εξαιρετικά ειδικευμένη εργατική δύναμη. Ωστόσο οι ακατάλληλες πολιτικές επίσης έχουν μεγάλη επίδραση στον χώρο αυτόν. Το χρηματοπιστωτικό κεφάλαιο αντιπροσωπεύει τώρα δεκαπέντε φορές το παγκόσμιο ακαθάριστο προϊόν (ΑΕΠ). Το συσσωρευμένο χρέος των νοικοκυριών, των χρηματοπιστωτικών και μη ιδρυμάτων και του Δημοσίου στις ΗΠΑ αντιπροσωπεύει πάνω από τρεις φορές το ΑΕΠ αυτής της χώρας, δηλαδή είναι δύο φορές υψηλότερο από το επίπεδο που βρισκόταν κατά το χρηματιστηριακό κραχ του 1929.
Ο κόσμος του χρηματοπιστωτικού συστήματος έχει συσσωρεύσει μια γιγαντιαία μάζα πλασματικού κεφαλαίου, η οποία όμως δεν βελτιώνει παρά ελάχιστα την ανθρώπινη ύπαρξη και τη διατήρηση του περιβάλλοντος. Η χρηματοπιστωτική αυτή κρίση έχει επιτρέψει να εντοπίσουμε καλύτερα τις ανησυχητικές ανισότητες των εισοδημάτων που τις τελευταίες δεκαετίες συνεχώς αυξάνονται. Η ειρωνεία του πράγματος είναι πως οι μισθοί και οι άλλες απολαβές πολλών από τους επικεφαλής των εταιρειών βρίσκονται σε εξαιρετικά υψηλά επίπεδα, την ίδια ώρα που οι αποδόσεις των εταιρειών τους είναι στάσιμες ή και έχουν μειωθεί. Επομένως υπάρχει τεράστιο ηθικό ζήτημα!
Οι ελεύθερες αγορές δεν μπορούν να αγνοούν την κοινωνική ηθική. Ο Ανταμ Σμιθ, πατέρας του οικονομικού laissez-faire, είχε επίσης γράψει τη «Θεωρία των ηθικών συναισθημάτων», ενώ και ο Μαξ Βέμπερ είχε συνδέσει τη σκληρή δουλειά και τις ηθικές αξίες, από τη μια, με την ανάπτυξη του καπιταλισμού, από την άλλη. Ενας αξιοπρεπής καπιταλισμός (δηλαδή ένας καπιταλισμός που να σέβεται την ανθρώπινη αξιοπρέπεια, για να χρησιμοποιήσουμε τα λόγια του Αμάρτια Σεν) απαιτεί αποτελεσματική δημόσια παρέμβαση. Η αναζήτηση κέρδους αποτελεί την ουσία της οικονομίας της αγοράς. Αλλά όταν όλα φτάσουν να πωλούνται, η κοινωνική συνοχή απογυμνώνεται και το σύστημα καταρρέει. Η σημερινή χρηματοπιστωτική κρίση μειώνει την ικανότητα της Δύσης να ξεκινήσει έναν πιο εποικοδομητικό διάλογο με τον υπόλοιπο κόσμο για τις παγκόσμιες προκλήσεις, για τη διαχείριση των επιπτώσεων της παγκοσμιοποίησης και της θέρμανσης του πλανήτη- την ίδια ώρα που η εξαιρετική οικονομική άνθηση της Ασίας θέτει νέα και πρωτόγνωρα ερωτήματα.
Η θεαματική αύξηση των τιμών της ενέργειας και των τροφίμων έρχεται να επιδεινώσει τις επιπτώσεις της χρηματοπιστωτικής κρίσης, ενώ και οι ίδιες αποτελούν κακούς οιωνούς. Είναι πολύ χαρακτηριστικό ότι τα κερδοσκοπικά κεφάλαια έχουν συμβάλει στην αύξηση της τιμής των βασικών ειδών διατροφής. Οι πολίτες των πιο φτωχών χωρών είναι αυτοί που θα πληγούν περισσότερο. Κινδυνεύουμε να βρεθούμε μπροστά σε μια εξαθλίωση χωρίς προηγούμενο, σε έναν πολλαπλασιασμό κρατών σε πτώχευση, σε πιο ισχυρά μεταναστευτικά ρεύματα και σε περισσότερες ένοπλες συγκρούσεις. Ορισμένοι επιμένουν ότι η Ευρώπη διαθέτει «ισχυρές οικονομίες», με καλύτερο χρηματοπιστωτικό έλεγχο και καλύτερη ρύθμιση απ΄ ό,τι οι ΗΠΑ. Το επιχείρημα αυτό εν μέρει είναι σωστό. Ωστόσο ας μην ξεχνάμε τα αυξανόμενα προβλήματα στις αγορές ακινήτων στη Βρετανία, στην Ισπανία και στην Ιρλανδία, καθώς και τον οικονομικό μαρασμό που επεκτείνεται παντού στην Ευρώπη. Ας σκεφθούμε επίσης τον οικονομικό εθνικισμό και τον λαϊκισμό, που και οι δυο τους βρίσκονται σε άνοδο.
Αυτοί που αποφασίζουν στην Ευρώπη, τόσο σε επίπεδο Ενωσης όσο και σε εθνικό επίπεδο, πρέπει να δώσουν μια σαφή απάντηση στη σημερινή χρηματοπιστωτική κρίση. Η Ευρώπη πρέπει να μελετήσει τις εξελίξεις αυτές και να εντοπίσει τις βραχυπρόθεσμες όσο και τις μακροπρόθεσμες επιπτώσεις ώστε να μπορέσει να επεξεργαστεί προτάσεις που θα επιτρέψουν να αντιμετωπιστούν σε βάθος οι αιτίες αυτής της κρίσης. Είναι καιρός να δημιουργηθεί μια ευρωπαϊκή επιτροπή κρίσης που να συγκεντρώσει πολιτικούς εκπροσώπους υψηλού επιπέδου, παλαιότερους αρχηγούς κρατών και πρωθυπουργούς ή υπουργούς Οικονομικών, καθώς και οικονομολόγους φήμης και χρηματοπιστωτικούς ειδικούς από όλες τις ηπείρους. Η επιτροπή αυτή θα πρέπει να καθορίσει ως καθήκον της:
- Να προχωρήσει σε μια λεπτομερή ανάλυση της χρηματοπιστωτικής κρίσης στο πλαίσιο που προσπαθήσαμε να περιγράψουμε πιο πάνω.
- Να εντοπίσει και εκτιμήσει τους κοινωνικο-οικονομικούς κινδύνους που φέρει η χρηματοπιστωτική κρίση για την πραγματική οικονομία, ιδιαίτερα στην Ευρώπη.
- Να προτείνει μια σειρά μέτρα στο Συμβούλιο της ΕΕ για να αποφευχθούν ή περιοριστούν οι κίνδυνοι αυτοί.
- Να παρουσιάσει στο Συμβούλιο των Υπουργών, στα κράτη-μέλη του Συμβουλίου Ασφαλείας του ΟΗΕ, στον γενικό διευθυντή του ΔΝΤ και σε όλες τις ενδιαφερόμενες αρχές και όργανα μια σειρά από προτάσεις για να περιοριστούν οι επιπτώσεις της κρίσης και να προετοιμαστεί μια παγκόσμια χρηματοπιστωτική συνδιάσκεψη που θα ξανασκεφθεί τους κανόνες του διεθνούς χρηματοπιστωτικού συστήματος.
Το 2000 είχαμε συμφωνήσει να κάνουμε την Ευρωπαϊκή Ενωση την πιο ανταγωνιστική περιοχή του κόσμου. Η φιλοδοξία αυτή επαναεπιβεβαιώθηκε το 2005. Πρέπει να εγγυηθούμε πως η ανταγωνιστικότητα της Ευρώπης θα υποστηρίζεται και δεν θα υποσκάπτεται από τις χρηματοπιστωτικές αγορές. Πρέπει να δράσουμε χωρίς άλλη καθυστέρηση: για τους πολίτες μας, για περισσότερες επενδύσεις, για την οικονομική ανάπτυξη, για την κοινωνική δικαιοσύνη, για ευκαιρίες απασχόλησης και, τελικά, για ένα καλύτερο μέλλον για όλους τους Ευρωπαίους.
Οι κκ. Ζακ Ντελόρ και Ζακ Σαντέρ είναι πρώην πρόεδροι της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Ο κ. Χέλμουτ Σμιτ είναι πρώην καγκελάριος της Γερμανίας. Οι κκ. Μάσιμο ντ΄ Αλέμα (Ιταλία), Λιονέλ Ζοσπέν (Γαλλία), Πάβο Λίπονεν (Φινλανδία), Γκόραν Πέρσον (Σουηδία), Πουλ Ρασμούσεν (Δανία), Μισέλ Ροκάρ (Γαλλία) είναι πρώην πρωθυπουργοί. Οι κκ. Ντάνιελ Νταϊάνου (Ρουμανία), Χανς Αϊχελ (Γερμανία), Παρ Νούντερ (Σουηδία), Ρουάρι Κουίν (Ιρλανδία), Οτο Γκραφ Λάμπσντορφ (Γερμανία) είναι πρώην υπουργοί Οικονομίας και/ ή Οικονομικών.
Δημοσίευση σχολίου